Sepanta Laser Spadan

شرکت سپنتا لیزر اسپادان سهامی خاص

Sepanta Laser Spadan

شرکت سپنتا لیزر اسپادان سهامی خاص

فیزیک پزشکی

فیزیک پزشکی نام یک رشته کاربردی[۱] در علوم پایه پزشکی است که مفاهیم و کاربرد مجموعه علوم فیزیک را در تشخیص و درمان پزشکیبررسی می‌کند.[۲][۳][۴]

این شاخه از دانش، علوم پرتودرمانی، محافظت از پرتو، پرتوشناسی تشخیصی (و زیرشاخه‌های آن همانند سی تی اسکن، ام آر آی و غیره)، وپزشکی هسته‌ای را در بر می‌گیرد،[۵] اما از نظر حرفه و پیشه از مهندسی پزشکی و بیوفیزیک مستقل است.   تحصیلکردگان و دانش‌آموختگان این شاخهٔ علمی در خدمات بالینی در مراکز درمانی، کنترل کیفیت و محافظت از تشعشع، پژوهش و توسعه، و فعالیت‌های دانشگاهی (همانند آموزش رزیدنت‌های پزشکی) به کار مشغول می‌شوند.[۵] رشد فیزیک پزشکی و زیرشاخه‌های آن در سال‌های اخیر با سیر صعودی روبرو بوده‌است. به‌طور نمونه تصویربرداری مولکولی که یکی از زیرشاخه‌های فرعی این رشته‌است، امروزه به تنهایی یک صنعت پنج میلیارد دلاری است.[۶]

حرفه فیزیک پزشکی به صورت فعلی، ریشه در سال‌های پایانی قرن نوزدهم و کشف رادیواکتیویته و پرتوهای یونیزان دارد. به ویژه، سه جایزه نوبلبه سال‌های ۱۹۰۱ (فیزیک)، ۱۹۵۲ (فیزیک)، و ۱۹۴۳ (شیمی) تأثیر مستقیمی در پیدایش این شاخه از دانش داشتند، در حالیکه از سوی دیگر، فیزیک پزشکی به نوبهٔ خود مسبب سه جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی به سال‌های ۱۹۷۹، ۱۹۷۷، و ۲۰۰۳ گردیده‌است.[۷]

در ایران نیز در همان بدو تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳، تدریس این دانش توسط متخصصین ایرانی در کشور آغاز گشت.[۸] تربیت نیروی متخصص فیزیکدان پزشکی مستلزم تحصیلات فراتر از کارشناسی است.[۹] در ایران این رشته هنوز یک رشته نوپاست، ولی با این حال همانند سایر کشورها در حال گسترش و فعالیت است.

امروزه بیش از ۱۸٬۰۰۰ فیزیکدان پزشکی به‌طور رسمی در سرتاسر جهان مشغول به کار هستند، و در حالی که به‌طور سنتی فیزیک رشته‌ای تحت تسلط مردان بوده‌است، زنان موفقی نیز توانسته‌اند در فیزیک پزشکی موفقیت‌های چشمگیری را به نام خود ثبت کنند.[۱۰] به‌طور مثال، از میان افرادی که برای به رسمیت شناخته شدن این رشته در سازمان بین‌المللی کار زحمت فراوان کشیدند می‌توان اعظم نیرومند-راد از دانشگاه جرجتاون را نام برد.[۱۱]




دانشکده پزشکی دانشگاه کنتاکی فیزیک پزشکی را شاخه‌ای کاربردی از دانش فیزیک تعریف می‌کند که با کاربرد پرتوهای یونیزان و غیر یونیزان، در تشخیص و درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود.[۱۲] فیزیک پزشکی به صورت عملی یا نظری می‌تواند به‌طور مستقیم با معاینه بیماران، تشخیص، و درمان بیماری‌ها مرتبط شود.[۱۳]

دانشگاه پردیو فیزیک پزشکی را به صورت زیر تعریف می‌کند:[۱۴] «شاخه‌ای کاربردی از فیزیک است که با کاربردهای انرژی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها سر و کار دارد. همچنین با الکترونیک پزشکی، مهندسی زیست، و فیزیک بهداشت (کنترل و محافظت از پرتو) رابطه نزدیکی دارد». دانشگاه دوک در ایالت کارولینای شمالی فیزیک پزشکی را چنین تعریف و توصیف می‌کند:[۷]

  • کاربرد علم فیزیک در نیازهای پزشکی.
  • عهده‌دار پایه‌های فنی علومی چون رادیولوژی، آنکولوژی پرتویی، و پزشکی هسته‌ای.
  • ساخته شده بر پایه‌های علم فیزیک، اما با پیکر دانش و پژوهشی مجزا.
  • علمی مجزا از بیوفیزیک.
  • در برگیرنده روش‌های تجربی و نظری، اما ذاتاً یک رشتهٔ کاربردی.
نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.