ماهیچهٔ قلب یا میوکارد (myocardium)

ماهیچهٔ قلب یا میوکارد (myocardium) لایهٔ میانی دیوارهٔ قلب است . این لایه عضلانی (ماهیچه ای) و قابل انقباض است ، همچنین ضخیم‌ترین لایه دیواره قلب محسوب می‌شود . میوکارد از نظر توان انجام انقباضات مداوم در طول حیات فرد استثناء است و ادامه حیات انسان به آن وابسته‌است.

به‌طور کلی بافت قلب از سه لایه تشکیل شده‌است لایه درونی که درون‌شامه endocardium (اندوکارد) نامیده می‌شود، لایه ماهیچه‌ای میانی که ماهیچهٔ قلب myocardium (میوکارد) است و لایه بیرونی که پیراشامه Pericardium (پریکارد ) نام دارد، در ادامه با نگاهی دقیق تر به تفسیر این لایه‌ها خواهیم پرداخت.

‌قلب توسط یک کیسه محافظت‌کننده دولایه محافظت می‌شود ، این کیسه دولایه دارد :

۱.لایه بیرونی=پریکارد=پیراشامه

۲.لایه درونی=اپی کارد=برون شامه ( نکته : اپی کارد به ماهیچه قلب یا همان میوکارد متصل است )

هر دو لایه پریکارد و اپی کارد از : ۱.بافت پوششی سنگفرشی ساده + ۲.بافت پیوندی رشته‌ای تشکیل شده اند که ممکن است در آن ها بافت چربی نیز جمع شود . ( نکته : بین این دو لایه مایع آبکی به نام مایع آبشامه‌ای وجود دارد که نقش آن : ۱.محافظت از قلب و ۲.آسان کردن حرکت روان قلب است )

بین ماهیچه‌های میوکارد ۱.بافت پیوندی رشته‌ای محکم ( با رشته‌های کلاژن فراوان ، گسترده شده در همه جهات به نام اسکلت فیبری) و نیز ۲.رشته‌های عصبی سمپاتیک یافت می‌شود. (نکته : نقش اسکلت فیبری قلب = استحکام دریچه‌های قلب)

لایه درونی قلب اندوکارد یا درون شامه نام دارد که از بافت پوششی سنگفرشی ساده تشکیل شده‌است . (نکته : اندوکارد در تشکیل دریچه‌های قلب نقش دارد)

لازم به ذکر است که ویژگی‌های ماهیچه قلبی عبارت اند از : (مخطط = دارای نوار تیره و روشن) - (غیر ارادی) - (انقباض سریع) - (منشعب) - (بعد از تولد تقسیم میتوز ندارند) - (بیشتر یاخته‌ها تک هسته‌ای ، برخی از یاخته‌ها دو هسته ای) - (ارتباط بین یاخته‌ها از طریق صفحات بینابینی)